Za 40 godina staža i prosečnu zaradu kroz pune četiri decenije od oko 35.000 dinara možete računati na penziju tek nešto veću od 21.000 dinara.

Jedna od najvećih dilema ljudi koji se bliže penziji jeste kolika će im ona biti. Visina penzije zavisi od visine plate tokom svih godina rada i dužine staža. Za njeno računanje postoji posebna formula koja nije nimalo jednostavna, a „Blic“ donosi nekoliko primera kako se izračunava visina penzije. Suština je da je penzija veća što je veća zarada u odnosu na prosečnu platu u zemlji i što je više godina staža osiguranja.

Praktično, ukoliko je osiguranik kroz ceo radni staž dobijao zaradu u nivou prosečne plate u republici (koja danas iznosi oko 50.000 dinara, a u 2008. godini je iznosila oko 33.000 dinara), za 20 godina staža penzija bi iznosila oko 15.000 dinara.

Osiguranici sa 30 godina staža i zaradom na nivou prosečne zarade u Srbiji za sve godine rada, mogu da očekuju penziju od 23.169 dinara, dok građani sa 40 godina staža i prosečnom platom od 65.000 dinara mogu da računaju na penziju od oko 41.000 dinara.

Kako objašnjavaju u Fondu penzijsko-invalidskog osiguranja, visina penzije je jednaka proizvodu ličnog i opšteg boda. Da bismo došli do ličnog boda, moramo da izračunamo lični koeficijent. Do njega dolazimo kada svaku našu godišnju zaradu podelimo sa prosečnim republičkim zaradama u odgovarajućim godinama, a onda zbir dobijenih iznosa podelimo sa godinama staža. Od 1. 1. 1970. do 2002. godine zarada se uzima u neto iznosu, a od 2003. u bruto iznosu. Kad znamo koliki nam je koeficijent, njega množimo sa godinama staža i dobijamo lični bod. Na kraju dobijeni iznos pomnožimo sa opštim bodom koji trenutno iznosi 772,31 dinar.

U Fondu PIO navode da je za sticanje prava na starosnu penziju potrebno najmanje 15 godina staža osiguranja za koji su plaćeni doprinosi. Od 2014. za žene se svake godine menjaju uslovi za penzionisanje i to tako da se starosna granica pomera u rasponu od dva do šest meseci godišnje. Ove godine dame u starosnu penziju mogu sa 62 godine i šest meseci života i najmanje 15 godina radnog staža. Ukoliko žele u prevremenu penziju, treba da imaju 57 godina života i 38 godina i šest meseci staža.

Muškarci u starosnu penziju i u ovoj godini idu po starom – sa 65 godina života i minimalno 15 godina staža upisanog u radnu knjižicu. Oni koji žele u prevremenu penziju moraju da imaju 40 godina staža i minimum 57 godina i osam meseci života. Ono što je jednako za oba pola jeste pravilo po kome i muškarci i žene mogu da se penzionišu sa 45 godina staža, bez obzira na starost. Uslov je da su im poslodavci sve vreme tokom 45 godina redovno uplaćivali doprinose.

U slučaju invalidske penzije uslov je minimum pet godina staža osiguranja, odnosno i manje u posebnim slučajevima – osiguranik kod koga je invalidnost prouzrokovana bolešću ili povredom van rada, nastala do navršene 20. godine života, stiče pravo na invalidsku penziju ako ima jednu godinu staža osiguranja.

Autor: Blic